ก่อนที่เราจะหาแนวทางแก้ไข เราต้องทราบแหล่งที่มาและสาเหตุของมลพิษทางน้ำก่อนครับ สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของมลพิษทางน้ำคือ กิจกรรมของมนุษย์

เช่น การปล่อยสารพิษจากโรงงาน สารพิษจากฟาร์ม กระบวนการผลิตในอุตสาหกรรมต่างๆ การเกษตรกรรม การตัดไม้ทำลายป่า

ต่อไปนี้ผมจะเจาะลึกลงรายละเอียดสาเหตุของมลพิษทางน้ำทีละข้อครับ

- เกษตรกรรมและการเลี้ยงปศุสัตว์

การผลิตภาคเกษตรกรรมและปศุสัตว์ ใช้น้ำผิวดินประมาณ 70% ก่อให้เกิดมลพิษทางน้ำอย่างร้ายแรงทั่วโลก เป็นสาเหตุหลักการเสื่อมโทรมของน้ำ

นอกจากนี้ยังเป็นสาเหตุสำคัญของการปนเปื้อนสู่ปากแม่น้ำและน้ำใต้ดิน ทุกครั้งที่ฝนตก ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง และของเสียจากสัตว์ที่มาจากฟาร์ม และการเลี้ยงปศุสัตว์ จะล้างสารอาหารและเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ลงในน้ำครับ

มลภาวะทางสารอาหารที่เกิดจากไนโตรเจนและฟอสฟอรัสส่วนเกินในน้ำหรือในอากาศ เป็นภัยคุกคามอันดับ 1 ต่อคุณภาพน้ำทั่วโลก

- น้ำที่ใช้แล้ว

มักเกิดจากอ่างล้างหน้า สุขา น้ำจากฝักบัว รวมถึงกิจกรรมเชิงพาณิชย์ต่างๆ เช่น อุตสาหกรรม การเกษตร นึกถึงโลหะ ตัวทำละลาย และตะกอนพิษต่างๆก็ได้ครับ

จากข้อมูลขององค์การสหประชาชาติ (UN) ในประเทศที่พัฒนาน้อยที่สุดบางประเทศ ตัวเลขดังกล่าวสูงถึง 95% ในสหรัฐอเมริกา

โรงบำบัดน้ำเสีย มีการบำบัดน้ำเสียประมาณ 34 พันล้านแกลลอนต่อวัน ซึ่งจะช่วยลดปริมาณมลพิษได้ เช่น เชื้อโรค ฟอสฟอรัส ไนโตรเจน โลหะหนัก สารเคมีที่เป็นพิษจากของเสียทางอุตสาหกรรม ก่อนที่จะปล่อยน้ำที่ผ่านการบำบัดกลับลงสู่ทางน้ำ

แต่ตามการประมาณการของ EPA ระบบบำบัดน้ำเสียที่เก่าแก่ของประเทศสหรัฐอเมริกา ยังปล่อยน้ำเสียที่ไม่ผ่านการบำบัดมากกว่า 850 พันล้านแกลลอนในแต่ละปี ซึ่งก็ยังเยอะมากๆอยู่ดีครับ

- มลพิษทางน้ำมัน

มลพิษทางน้ำมันในทะเล เกิดจากน้ำมัน, น้ำมันเบนซินที่หยดจากรถยนต์ และรถบรรทุกหลายล้านคันทุกวัน ซึ่งก็มาจากผู้บริโภคนั่นแหละครับ

อุตสาหกรรมการขนส่งมีทั้งถูกกฎหมายและผิดกฎหมาย มีส่วนประมาณ 1 ใน 3 นอกจากนี้น้ำมันยังถูกปล่อยออกมาตามธรรมชาติ จากใต้พื้นมหาสมุทร ผ่านทางรอยแตกที่เรียกว่าน้ำซึม

- สารกัมมันตภาพรังสี

ถูกสร้างขึ้นมาจากการขุดยูเรเนียม โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ การผลิตและทดสอบอาวุธทหาร รวมถึงมหาลัย โรงพยาบาลที่ใช้วัสดุกัมมันตภาพรังสีเพื่อการวิจัยและการแพทย์ สามารถอยู่ในสิ่งแวดล้อมได้นานหลายพันปี ยากในการกำจัด

หากมีการกำจัดสารปนเปื้อนที่ปล่อยออกมาอย่างไม่เหมาะสม ก็จะเป็นภัยคุกคามน้ำใต้ดิน น้ำผิวดิน และทรัพยากรทางทะเลครับ

เนื่องจากมลพิษทางน้ำ เกิดขึ้นเมื่อมีสารปนเปื้อนเข้าไปในแหล่งน้ำ สารเหล่านี้เกิดได้จากหลายสถานที่ เช่น อุตสาหกรรม การไหล่บ่าจากฟาร์ม การกำจัดของเสีย และโรงบำบัดน้ำเสีย

- กิจกรรมทางอุตสาหกรรม

กิจกรรมทางอุตสาหกรรมเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดมลพิษในน้ำเยอะมากครับ เช่น การใช้สารเคมีอันตรายในกระบวนการผลิต ทำให้เกิดของเสียอันตรายขึ้นมา

เมื่อไม่มีการกำจัดอย่างเหมาะสม หรือเกิดอุบัติเหตุร่วงหล่น สารเหล่านี้จะลงสู่แหล่งน้ำ แม้จะมีปริมาณไม่มาก หรือแค่หยดเดียว อาจทำให้ระบบนิเวศทางน้ำสัมผัสกับโลหะหนัก สารเคมีที่เป็นพิษ และการรั่วไหลของน้ำมัน

ซึ่งจะทำลายแหล่งที่อยู่อาศัย และสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพไปครับ

- การไหลบ่าทางการเกษตร

การทำฟาร์มที่ไม่เหมาะสมก็นำไปสู่มลพิษทางน้ำได้ เวลาเกษตรกรใส่ปุ๋ยและยาฆ่าแมลงในทุ่งนา ปริมาณส่วนเกินจะถูกชะล้างออกไปด้วยน้ำฝน น้ำชลประทาน และไหลลงสู่แม่น้ำ ทะเลสาบ น้ำใต้ดินที่อยู่ใกล้เคียง

การมีสารอาหารระดับสูง เช่น ไนโตรเจนและฟอสฟอรัส อาจทำให้สาหร่ายเติบโตมากเกินไปในแหล่งน้ำ ส่งผลให้ออกซิเจนลดลง ทำให้สิ่งมีชีวิตในน้ำไม่สามารถดำรงอยู่ได้ครับ

- การกำจัดขยะที่ไม่เหมาะสม

การกำจัดขยะหรือของเสียที่ไม่เหมาะสม เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิดมลพิษทางน้ำ เช่น พลาสติก สารเคมี ยา

สิ่งเหล่านี้เป็นภัยคุกคามต่อสิ่งมีชีวิตในทะเล พลาสติกเป็นอันตราย เพราะสัตว์เผลอกินเข้าไปได้ หรือมีการพันรอบลำตัว ร่างกาย นำไปสู่การบาดเจ็บ หรือเสียชีวิตได้ครับ

- โรงบำบัดน้ำเสีย

การบำบัดน้ำเสียไม่เพียงพอ ส่งผลต่อมลพิษทางน้ำ เพราะเมื่อน้ำเสียไม่ได้รับการบำบัดอย่างเหมาะสม สารปนเปื้อนต่างๆ เช่น แบคทีเรีย ไวรัส สารเคมี จะถูกปล่อยลงน้ำ ปนเปื้อนแหล่งน้ำดื่ม มีความเสี่ยงที่จะกระทบต่อสุขภาพของผู้คนเป็นจำนวนมากครับ

นอกจากนี้ การปล่อยสารอาหารจากน้ำเสียที่มากเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะยูโทรฟิเคชั่น ซึ่งเป็นกระบวนการที่แหล่งน้ำอุดมไปด้วยสารอาหาร ทำให้เกิดสาหร่ายที่เป็นอันตราย ส่งผลให้ระดับออกซิเจนลดลง อาจเป็นอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตในน้ำได้ครับ